سوالی دارید؟ پشتیبانی سایت در تلگرام

خانه / مقالات / دوپینگ خونی – تکنیک‌های افزایش سلول‌های قرمز حامل اکسیژن در خون و بهبود کارکرد ورزشکار

دوپینگ خونی – تکنیک‌های افزایش سلول‌های قرمز حامل اکسیژن در خون و بهبود کارکرد ورزشکار

بازدیدها: 28

 دوپینگ خونی

دوپینگ خونی به معنای استفاده از تکنیک‌های افزایش سلول‌های قرمز حامل اکسیژن در خون برای بهبود کارکرد ورزشکار است. دوپینگ خونی با افزایش فراهم‌آوری اکسیژن به عضلات در حال فعالیت، خستگی را کاهش می‌دهد. این دوپینگ حداکثر نیرویی که عضلات تولید می‌کنند، افزایش نمی‌دهد بلکه عضلات می‌توانند در مدت طولانی‌تر کار بیشتری انجام دهند.

تزریق اریتروپویتین: استفاده از اریتروپویتین که شکل مصنوعی یک هورمون طبیعی است، شایع‌ترین روش دوپینگ خونی است. این هورمون را ورزشکاران برای افزایش شماره سلول‌های قرمز خون استفاده می‌کنند تا با افزایش میزان اکسیژن‌رسانی به عضلات، بنیه بدنی و قدرت عضلانی را افزایش دهد. «سازمان جهانی ضددوپینگ» این هورمون را در رده داروهای ممنوع قرار داده است. اریتروپویتین به طور طبیعی در بدن به وسیله کلیه‌ها تولید می‌شود و تولید سلول‌های قرمز خون را تحریک می‌کند.

سلول‌های قرمز خون اکسیژن را در خون حمل می‌کنند، بنابراین هر افزایشی در شمار این سلول‌ها، میزان اکسیژنی که خون می‌تواند به عضلات بدن برساند، افزایش می‌دهد و نتیجه نهایی، استقامت بیشتر فرد خواهد بود. شکل مصنوعی این هورمون به صورت زیرپوستی یا داخل وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد و پزشکان آن را برای رساندن میزان سلول‌های قرمز خون به حد طبیعی در بیماری‌هایی مانند سرطان یا کم‌خونی تجویز می‌کنند.

استفاده از اریتروپویتین به عنوان روشی برای دوپینگ از ابتدای دهه ۱۹۸۰ آغاز شد اما تا پیش از سال ۲۰۰۰ آزمایشی وجود نداشت که بتواند نوع مصنوعی این هورمون را که تزریق شده است و هورمون طبیعی تولید شده در بدن را افتراق دهد بنابراین تا پیش از این سال، اگر ورزشکاران این دارو را با دوزهایی مصرف می‌کردند که هماتوکریت (نسبت حجم سلول‌های قرمز خون به کل حجم خون) خیلی بالا نمی‌برد، (هماتوکریت زیر ۵۰ درصد) کسی متوجه دوپینگ آنها نمی‌شد.

بر مبنای شواهد منتشرشده آرمسترانگ تا پیش از سال ۲۰۰۰ از این دارو استفاده می‌کرده است و این دوپینگ خونی در برنده شدن او در مسابقه‌های دوچرخه‌سواری دور فرانسه در سال ۱۹۹۹ نقش داشته است. دیگر هم‌تیمی‌های آرمسترانگ نیز پیش از این به خاطر استفاده از اریتروپویتین محکوم شده بودند و فلوید لندیس، دوچرخه‌سوار دیگر آمریکایی برنده مسابقه‌های دور فرانسه سال ۲۰۰۶، پس از مثبت شدن آزمایش دوپینگ عنوان قهرمانی‌اش را از دست داد.

او در اعترافاتش ۱۷ دوچرخه‌سوار دیگر از جمله لانس آرمسترانگ را به دوپینگ متهم کرد. یک دوچرخه سوار دیگر عضو تیم دوچرخه‌سواری آمریکا، تیم رایدر، نیز در سال ۲۰۱۱ در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت که او و آرمسترانگ و سایر هم‌تیمی‌هایشان بارها از اریتروپویتین استفاده کرده‌اند. گزارش آژانس مبارزه با دوپینگ آمریکا حاکی از آن است که آرمسترانگ حتی پس از انجام آزمایش ادرار برای شناسایی اریتروپویتین مصنوعی، به مصرف این دارو ادامه داد؛ اما برای مخفی کردن استفاده از این دارو، پزشکان تیم به آرمسترانگ و هم‌تیمی‌هایش آموزش دادند اریتروپویتین را به صورت داخل وریدی (و نه زیرپوستی) و در شب تزریق کنند.

با این روش دوزهای پایین اریتروپویتین مصنوعی که ورزشکار در شب به خود تزریق می‌کند، هنگام بیدار شدن در صبح از بدنش پاک می‌شود و در آزمایش ادرار برای شناسایی اریتروپویتین خود را نشان نمی‌دهد.

یک راه دیگر مخفی کردن استفاده از اریتروپویتین در مواردی که ورزشکاران به تازگی اریتروپویتین مصرف کرده باشند و قرار باشد به فوریت آزمایش دوپینگ بدهند، تزریق سالین (محلول نمکی) است تا خون ورزشکار رقیق شود و به سرعت هماتوکریت (درصد سلول‌های قرمز خون) پایین بیاید. ظاهرا آرمسترانگ و هم تیمی‌هایش بارها از این روش مخفی‌کننده استفاده کرده بودند.

انتقال خون در دوپینگ خونی :

انتقال خون یک روش دیگر دوپینگ خونی است که در آن ورزشکار واحدهای خون پشتیبان ذخیره شده خودش را دوباره به خودش تزریق می‌کند، این شیوه همان آثار استفاده از اریتروپویتین مصنوعی را دارد. آرمسترانگ و هم‌تیمی‌هایش از این روش نیز استفاده کرده بودند.

از آنجا در این شیوه خون خود ورزشکار به او تزریق می‌شود، شناسایی این نوع دوپینگ کار مشکلی است و حداکثر کاری که می‌توان انجام داد، بررسی خون از لحاظ مقادیر غیرطبیعی هماتوکریت زمانی است که ورزشکار مسابقه می‌داده است. در این مورد نیز تزریق سالین پیش از انجام آزمایش به همان شیوه‌ای که درباره اریتروپویتین ذکر شد، می‌تواند مانع شناسایی دوپینگ شود. آرمسترانگ و هم‌تیمی‌هایش برای پوشاندن تزریق خون از اریتروپویتین هم استفاده کرده‌اند؛

به این ترتیب که با استفاده از دوزهای کم اریتروپویتین مصنوعی تولید سلول‌های نابالغ خونی را تحریک کرده‌‌‌اند تا بالارفتن میزان سلول‌های قرمز بالغ خون را که نشانه آشکار تزریق خون است، مخفی کنند.

در روش دوپینگ با انتقال خون، خون ورزشکار گرفته و برای چند ماه ذخیره می‌شود. پس از مدتی، بدن این خون را جایگزین می‌کند و پیش از مسابقه‌ها، ورزشکار دوباره خون ذخیره‌ شده را به خود تزریق می‌کند. نتیجه کار مشابه تزریق اریتروپویتین است؛ افزایش سلول‌های قرمز خون. دوپینگ خونی خطرهایی هم دارد؛ ممکن است مصرف اریتروپوئیتین یا تزریق خون باعث شود خون خیلی غلیظ و تلمبه‌کردن آن به سراسر بدن برای قلب بسیار مشکل شود یا اینکه فرد دچار لخته‌شدن خون یا سکته مغزی شود.

تزریق پلاسما و سالین در دوپینگ خونی :

تزریق پلاسما (مایع کمرنگ و زردی که بخش بزرگی از حجم خون را تشکیل می‌دهد) و سالین (محلول نمکی) به ورزشکاران ممنوع است زیرا از این مواد برای پوشاندن تزریق خون یا اریتروپویتین استفاده می‌شود.

براساس گزارش‌های منتشرشده، پزشکان آرمسترانگ هماتوکریت (درصد سلول‌های قرمز خون) او را تحت‌نظر گرفته بودند تا نتیجه آزمایش‌ دوپینگ خونی او مثبت نشود.

(Visited 8 times, 1 visits today)

درباره ی داود طاوسی

مربی و تئورسین بدنسازی مشاور تغذیه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *