خرما با نام علمی فینیکس داکتیلیفرا (Phoenix dactylifera) یکی از کهن ترین میوه های زمین می باشد که هزارن سال است در خاورمیانه و شمال آفریقا پرورش می یابد.

در اسناد و روایات تاریخی بیان شده است که خرما از حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در منطقه بین النهرین مصرف می شده است و به عنوان یک ماده مغذی، سالم و درمانی  سهم زیادی در زندگی بشر داشته است(۱،۲).

بافت خرما، بر اساس نسبت میزان آب و کربوهیدرات، پروتیین، چربی و نمک موجود در آن، به صورت خشک، نیمه خشک، نرم و نیمه نرم دسته بندی می شود(۳).

کربوهیدرات های موجود در خرما، عبارتند از گلوکوز(۲٫۲۸ گرم)، فروکتوز(۱٫۹ گرم)، ساکاروز (۰٫۵ گرم)، مانوز، مالتوز،سلولز، نشاسته و فیبر غذایی (۰٫۸ گرم). به دلیل وجود تفاوت میزان رطوبت، یک عدد خرمای رسیده ۲۳۳ کالری وخرمای خشک ۳۲ کالری دارد.

کربوهیدرات ۷۰ تا ۸۰ درصد کالری موجود در خرما را شامل می شود(۴).

شاخص گلوکوز(شاخص گلیسمی) خرما بسته به نوع آن بین ۳۱ تا ۶۲ می باشد، در نتیجه خرما به عنوان یک میوه ای با شاخص قند پایین و متوسط معرفی می شود(۵،۶).

پروتیین خرما، در مقایسه با سیب، پرتقال، موز و انگور با توجه به مرحله رسیدگی خرما، بین ۲ تا ۵ برابر می باشد.

آلبومین که محلول در آب می باشد، بیشترین پروتیین موجود در خرما را تشکیل می دهد در مجموع بیست و سه آمینو اسید مختلف در خرما شناسایی شده اند که اکثر این آمینو اسید ها مانند ترئونین، پرولین، آلانین، اسپارتیک اسید، گلوتامیک اسید، گلایسین و سرین در میوه هایی مانند موز و سیب و پرتقال وجود ندارد(۷).

سهم کالری موجود در خرما از چربی ها در حدود  ۰٫۲ تا نیم درصد می باشد(۸،۹).  هر عدد خرما ۱٫۵ درصد مقدار مصرف توصیه شده روزانه ویتامین B کمپلکس، ویتامین C، را فراهم می کند. بالا بودن مقدار پتاسیم و پایین بودن مقدار سدیم در خرما مزیتی است برای افرادی که دچار فشار خون بالا هستند(۱۰).

خرمای تازه منبع سرشاری از ضد اکسایش های (آنتی اکسیدان) ترولوکس، آنتوسیانین، کارتنویید، ترکیبات فنولی می باشد. اسیدهای فرولیک، وانیلیک و سیرینژیک از اسیدهای اصلی فنولی موجود در خرما می باشند(۱۱،۱۲،۱۳).

در بین میوه های خشک، خرما بالاترین سطح ضد اکسایشی (آنتی اکسیدانی) را دارد و سبب کاهش آسیب اکسایشی  در بدن می شود(۱۴،۱۵).

در مطالعات مختلف آثار حفاظت کبدی، فعاليت ضد ميکروبی، ظرفیت ضد اکسایشی، ضد موتاژنی، ضد نئوپلاسمی و ضد پیری، از میوه و هسته خرما  بر روی انسان و حیوان مشاهده شده است(۱۶،۱۷،۱۸،۱۹،۲۰،۲۱،۲۲).

به عنوان نمونه، در مطالعه ای گزارش شده است که مصرف عصاره هسته خرما منجر به کاهش قند خون و کلسترول و لیپوپروتیین کم چگال در موش های دیابتی شده است(۲۳) همچنین در مطالعه دیگری اثر محافظتی عصاره هسته خرما بر کبد موش ها شده است(۲۴).

میزان ۱۰۰ گرم خرما محتوی ۲۷۷ کالری است درنتیجه خرما دارای چگالی انرژی بالا می باشد. در مقایسه با ۱۰۰ گرم سیب که محتوی ۵۲ کالری است، کالری خرما پنج برابر سیب است در نتیجه در مصرف خرما، نباید زیاده روی کرد (۲۵).

نکته پایانی:

کالری خرمای خشک از خرمای تازه بیشتر است. در میان میوه های خشک، خرما بالاترین سطح ضد اکسایشی را دارد. خرما منبع سرشاری از ضد اکسایش(آنتی اکسیدان)، پتاسیم، آهن، و فیبر است. مصرف خرما به کاهش آسیب اکسیاشی، منجر می شود. خرما دارای چگالی انرژی بالا می باشد در نتیجه در مصرف آن نباید زیاده روی نمود.

توجه

مقاله فوق تهیه و ترجمه شده از به روز ترین منابع علمی میباشد

در صورتی که به  پاسخ سوال خود را در این مقاله دست نیافتید

میتوانید از طریق کامنت زیر پست  سوال خود را برای ما مطرح کنید، در سریعترین زمان ممکن تیم بادی پرشیا پاسخ شما را بر اساس اخرین یافته های علمی قرار میدهد